2 Mayıs 2012 Çarşamba

Beyaz ölüm: Naftalin -1-

Beyaz ölüm: Naftalin

 Giysilerimiz, özellikle yünlü kazaklar, hırkalar güve denilen zararlı tarafından parçalanmasın diye gardıroplarımızda bekleyen eşyalarımızın arasına naftalinkoyarız. Güve, bu maddeden hoşlanmadığı için yünlü eşyalar zarar görmeden uzun süre saklanabilir. 
İYİ DE NEDİR BU NAFTALİN? 
Bu madde bir süre sonra yok oluyor. (Bitiyor!) Yenisini alıp yerine koyuyoruz. Peki nereye gidiyor? Naftalin katı halden sıvılaşmadan gaz hale geçebilen bir kimyasal. Buna süblimleşme deniliyor. Yani buharlaşıp uçuyor. Elbise dolaplarınızda ve giysilerinizde duyduğunuz o kokunun sebebi de naftalin buharı. Paket-paket alıp her yıl yenilediğimiz bu madde aslında çok tehlikeli. 
Üzerine naftalin bulaşmış giysileri giymek zarar görmek için yeterli. Ama size daha tehlikeli olanının hatırlatmak istiyorum. 
Giysi dolaplarımız genelde yatak odalarında. Bu dolaplarda buharlaşan naftalin, oda içerisinde yayılmakta ve yıl boyu, hiç eksilmeyen bir şekilde zaten kapalı olan yatak odası havalandırmasız kaldığında uykuda olduğunuz korumasız zamanlar boyunca ciğerlere çekilmekte. 
İlk bakışta az bir miktar olduğu için küçümsenip önem sıralamasında ciddi bir yere konulmasa da her gün kesintisiz solunması çok tehlikeli sonuçlara gebe olduğunu gösteriyor. 
Naftalin (ve diğer böcek öldürücüler) güvelere karşı kullanılan önemli bir kimyasal. Ama aileniz ve çocuklarınız da bu kimyasal ile en az güveler kadar temas halinde yaşıyor. Böyle bir riski düşündünüz mü? 
Özellikle çocukların gelişmemiş metabolizmaları için çok tehlikeli sorunlara yol açabilir. Bu durumdan kurtulmak geleneksel ev hayatından bu tür zararlı alışkanlıkları bırakmakla mümkün. 
Naftaline temas etmenin ve uzun süre naftaline maruz kalmanın sağlık açısından kesinlikle zararları vardır. 20 ppb (part per billion yani 1 milyar partikül içerisinde 20 partikül) sınırı sağlık açısından tehlike arz eder. Solunma yapılan ortamda bulunması 10 ppm (1 metreküp havada yaklaşık 50 mg) ile sınırlandırılmıştır. (Amerika standartları, ülkemizde böyle bir sınırlama olduğunu sanmıyorum) Ama biz buradan hareketle ortamın hacmine göre kullanılabilecek naftalin miktarını hesaplayabiliriz. Daha detaylı hesaplama yapmak isteyen olursa naftalinin 20 °C deki yoğunluğu 4,42 g/cm³. Uzun süre ya da aşırı solunması sonucu kırmızı kan hücrelerine zarar verir. Bitkinlik, halsizlik, solgun beniz gibi belirtileri olan kansızlık rahatsızlığı baş gösterebilir. Ayrıca mide bulantısı, baş dönmesi, kusma, bayılma, ciğerlerde hasar meydana getirebilir. Gözleri de tahriş edebilir. Sadece solunum yoluyla değil temas edilmesi durumunda cilt ile de vücuda geçe bilir ve çeşitli zararlar meydana getirebilir.

Vikipedi, özgür ansiklopedi


Naftalinin reaksiyonları genelde benzenin reaksiyonlarına benzer. Naftalin, benzenden daha az doymuş olduğu için, kısmi katılma reaksiyonları verir. Naftalin, çoğu boyaların ve reçinelerin elde edilmesinde kullanılır. Mesela indigo boyasının elde edilmesinde bir ara maddedir. Ayrıca, trifenilmetan boyaları, antrakinon ve bunun türevleri, naftalinden elde edilir.

1819'da ilk defa kömür katranından elde edildi. Bugün ise, petrolün katalizör yardımı ile parçalanmasından elde edilmektedir. Kömür katranının fraksiyonlu destilasyonundan elde edilen ve 170-230°C arasında geçen orta yağda naftalin vardır. Orta yağda naftalinden başka fenol ve piridin bazı da bulunur. Bu yağdan kristallendirilerek alınan naftalin, sodyum hidroksit ile muamele edilerek fenolden kurtarılır. Bundan sonra da, erimiş halde seyreltik sülfat asidiyle muamele edilir ve böylece diğer safsızlıklardan kurtarılır. Sonra da destilasyona ve sublimasyona tabi tutularak iyice saflaştırılır.

Ege Üniversitesi Halk Sağlığı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fethi Doğan, aşırı solunması sonucu naftalinin akciğer ve gırtlak kanserine yol açtığını söylüyor. Doğan, naftalin yerine organik fosforlu böcek öldürücüler veya içinde böcek öldürücü bileşikler bulunan oltu otu gibi alternatif ürünlerin kullanılması gerektiğini belirtiyor.
Toz ve tabletler halinde bulunan naftalin maden kömürünün damıtılmasıyla elde ediliyor. Atmosfer ortamında kolaylıkla buharlaşan naftalin özellikle haşere ile mücadele ve kıyafetlerin güvelerden korunması için hemen tüm evlerde kullanılır. Avrupa'nın birçok ülkesinde naftalin satımının yasak veya denetim altında yapıldığını belirten Prof. Doğan, naftalinin kanserojen bir madde olduğunu söylüyor. Doğan, "Naftalin, yapısı gereği vücuda çabuk tesir eder. Uzun süre ya da aşırı solunması sonucu akciğer veya gırtlak kanserine sebep olur. Ayrıca mide bulantısı, baş dönmesi, kusma, bayılma, ciğerlerde hasar meydana getirebilir. Gözlerde de tahriş oluşturabilir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından bu madde yasaklanmasına rağmen hâlâ ülkemizde kolaylıkla temin edilebiliyor." diyor. Naftalinin sadece solunum yoluyla değil, temas edilmesi durumunda cilt ile de vücuda geçtiğini ifade eden Doğan, zehirlenmelere de yol açabileceğini dile getiriyor. Doğan, naftalin yerine daha sağlıklı ve etkili ürünlerin kullanılması gerektiğini söylüyor. Doğan'ın verdiği bilgilere göre naftalin değil, organik fosforlu veya karbonatlı böcek öldürücüler kullanılmalı. Bu tür böcek öldürücüler hem daha sağlıklı hem de daha etkili. Ayrıca 'sentetik piretroit' adlı madde de sadece güvede değil, hamam böceklerinde de bire bir çözüm üretiyor. Uzun süre naftaline maruz kalan kıyafetlerin mutlaka yıkanması gerekiyor.

ASIL BOMBA ŞİMDİ!!
PETEK BALLARIN BÜYÜK BÖLÜMÜNDE NAFTALİN VAR 
Bilgilendirme toplantısında söz alan Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Dudulluoğlu ise, naftalin konusunda arıcılık işletmecilerine önemli uyarılarda bulundu. Naftalinin, katı halden sıvı hale geçebileceğini, elle temas etmesi halinde sağlık açısından sakıncalar doğurabileceğini anlatan Dudulluoğlu, “Naftalin, insanda bitkinlik, yorgunluk, baş ağrısı, kansızlık ve solgunluk gibi emareler gösterir. Ciğerlerde hasar meydana getirmesinin yanında gözlerde de tahrişe neden olur. Sadece solunum yoluyla değil, teması halinde cilde de zarar verir. Balda naftalin hiç olmayacaktır. Balın yasaya uygun olması için bir kere naftalin limitinin kesinlikle sıfır olması gerekiyor.” diye konuştu. 
Arıcılık işletmecilerinin ve bal üreticilerinin yüzde 60’ına yakın bir bölümünün naftalin kullandığına vurgu yapan Dudulluoğlu, halk sağlığı açısından bu maddenin risk oluşturduğunu dile getirdi. Satışa sunulan ve tüketilen petek balların büyük bir bölümünde naftalin bulunduğunu kaydeden Dudulluoğlu, tüketicilerin de bu hususta dikkatli olmaları çağrısında bulundu. 

9 yorum:

  1. daha dün dolabıma alıp koydum naftalin!!tüm gece genzimi yakıp beni rahatsız etti!:(huzursuz uyudum..şimdi de bu yazıyı okuyorum,Allah vesile olanlardan razı olsun..derhal atacağım!

    YanıtlaSil
  2. katkım olduysa ne mutlu bana

    YanıtlaSil
  3. ya şu lavobolara koyduğumuz toplarda naftalin değil mi ?? aynı madde mi ?? ..onlarıda böcekler giderden gelmesin ve kokuyu önlesin diye koyuyoruz..o halde onlarda çok zararlı ..

    YanıtlaSil
  4. izninle yazını annelik hayatım.com facebook sitemde paylaşmak istiyorum.herkes okumalı herkes.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. sıtare

      bu yazım tamamen arastırma urunudur.blogumdan alıntı yaptıgını belırtırsen ve lınkını d ekoyarsan olabılır

      sevgıler

      Sil
  5. naftalin yerine sabun tozu kullanılabiliyormuş. sevgiler...

    YanıtlaSil